درباره‌ي کيت کانستيبل

کيت کانستيبل در شهر ملبورن استراليا متولد شد. شش‌ساله که بود به همراه خانواده به گينه سفر کرد؛ پدرش در آنجا به شغل خلباني مشغول بود. کانستيبل مدرکش را درزمينه‌ي هنر و حقوق از دانشگاه ملبورن دريافت کرد و در کمپاني موسيقي وارنر استخدام شد. در همين سال‌ها بود که قلم‌به‌دست گرفت. پيش از آنکه به‌طور رسمي لقب نويسنده را از آن خود کند چند داستان کوتاه نوشته بود و پس از اولين تلاشش براي نوشتن رمان با شريک زندگي‌اش آشنا شد. خانم کانستيبل حالا داراي يک فرزند دختر است.

نخستين رمان رسمي کانستيبل کتاب خواننده تمام آهنگ‌ها است که بخشي از يک سه‌گانه بود. اين کتاب در سال ???? و تنها چند هفته بعد از تولد دختر او روانه‌ي بازار شد. آغاز و پايان همواره يک‌چيز است؛ همين حالا. بازي، داستان، معما، قايم باشک. کلاغ‌ها با آنجا آشنايند و آنجا هم با کلاغ‌ها آشناست؛ و کلاغ‌ها براي تو مأموريت دارند.

سيدي وقتي به همراه مادر به شهر کوچک بورت نقل‌مکان کردند چندان از اين بابت هيجان‌زده نبود؛ اما زياد نگذشت که با شهر، گذشته‌اش و دو پسر با نام‌هاي لِيچي و والتر و از همه جالب‌تر با کلاغ‌هاي هميشه در صحنه‌ي آنجا ارتباط برقرار کرد. سيدي در زمان به عقب مي‌لغزد و جرائمي را مي‌بيند که او را به اعماق ماجرايي رازآلود مي‌کشاند. آيا سيدي، ليچي و والتر مي‌توانند اشتباهات گذشته را جبران کنند؟ يا تنها محکوم مي‌شوند به تکرار آن‌ها؟ رمان سرزمين زاغ کتابي است با داستاني فانتزي در پس‌زمينه‌ي اساطيري.

داستان ماجراي سه نسل را با يکديگر ترکيب مي‌کند و به موضوعات بومي و غيربومي مي‌پردازد. مادر سيدي که تصميم مي‌گيرد به شهر کوچک بورت نقل‌مکان کند و يدي را با خود همراه مي‌کند، اين تصميم در ابتدا چندان به مذاق سيدي خوش نمي‌آيد. بورت شهر ساکت، منزوي و خالي است و سيدي انگار نمي‌تواند به همکلاسي‌هاي جديد خو بگيرد. بااين‌حال چندان طولي نمي‌کشد که سيدي تحت تأثير مناظر خشک و حضور دائمي کلاغ‌ها در شهر قرار مي‌گيرد؛ در گشت‌وگذار اطراف درياچه‌ي اينورگاري که کمتر کسي به آن توجه مي‌کند، سيدي حلقه‌اي پيدا مي‌کند که رويش نه سنگ جاي گرفته که البته به‌مرورزمان لجن رويشان را پوشانده است. سيدي بنا مي‌کند به پاک کردن سنگ‌ها از گل‌ولاي و لجن که کلاغي با او شروع به صحبت مي‌کند؛ مشخص مي‌شود که کلاغ همان «وا» توتم و روحاني صاحبان قديمي منطقه است و به سيدي مي‌گويد که داستاني براي گفتن دارد و در گذشته اشتباهاتي رخ‌داده که بايستي جبران شوند و براي سيدي مأموريتي دارد.

سيدي با ليچي مارتلوک رابطه‌ي دوستانه با بالا و پايين‌هاي فراوان دارد؛ پدر ليچي سال‌ها پيش به مادر سيدي علاقه‌مند بوده و درياچه‌ي اينورگاري نيز متعلق به اوست؛ درياچه‌اي که سيدي حلقه و سنگ‌هايش را آنجا يافت. هم‌زمان با اين ماجرا مادر سيدي مرد ديگري به نام کوري ديويد را ملاقات مي‌کند که سال‌ها پيش با او در ارتباط بود اما به دلايل نژادپرستانه‌ي خاص دوران جواني‌شان، رابطه‌شان به‌جايي نينجاميده بود و مادر سيدي، حالا که هردو انسان‌هايي بالغ هستند، اميدوار است بتواند رابطه‌شان را به‌جايي برساند. خواهرزاده‌ي ديويد، والتر، نوجوان دردسرسازي است که فرستاده‌شده تا همراه ديويد زندگي کند. سيدي ماجراي حلقه و سنگ‌ها را با ليچي در ميان مي‌گذارد بي‌آنکه بداند اين کار چه عواقبي به دنبال خواهد داشت. به‌اين‌ترتيب ماجراجويي سيدي براي رمزگشايي گذشته‌ي پر از اشتباه شهر آغاز مي‌شود.

کانستيبل با استفاده از شيوه‌ي سفر در زمان، در قسمتي که سيدي خود را در جمع خانواده‌اش در دهه‌ي ?? مي‌يابد، جذابيت خاصي به داستان مي‌بخشد. تمام داستان‌هاي فانتزي بايد حدومرزهايي داشته باشند تا به داستان تنش ببخشند و بايد گفت اين حدومرزها در اثر کانستيبل به‌خوبي عمل مي‌کنند. «وا» ساليان سال عمر دارد و مي‌تواند ببيند که درگذشته چه اتفاقات وحشتناکي رخ‌داده اما از تمام ماجرا چيزي نمي‌داند. پس سيدي را در زمان به عقب مي‌فرستد تا از بقيه قسمت‌هاي داستان هم مطلع شود. حال سيدي بايد تصميم بگيرد و تصميم او مي‌تواند تاريخ را به‌کلي دگرگون کند.

کانستيبل گريز کوچکي هم به موضوعاتي چون نژادپرستي ميزند اما لحن کتاب حتي اندکي شکل موعظه به خود نمي‌گيرد. شخصيت‌هاي کتاب بسيار جذاب و گيرا هستند و روابط ميانشان به‌اندازه‌ي کافي واقعي جلوه مي‌کند. بسياري بر اين باورند که اين کتاب يکي از مهم‌ترين آثار ادبيات استراليا است. معلم‌هايي که مي‌خواهند در کلاس درس يک حلقه‌ي کتاب‌خواني راه بيندازند بايد اين کتاب را هم در نظر بگيرند.

اين کتاب توسط انتشارات هوپا و با ترجمه‌ي ساجده تقي‌زاده منتشر شده است که مي‌توانيد به‌راحتي آن‌را از سايت کاواک خريداري نماييد .

لينک خريد کتاب : https://www.cavack.com/Item/31322

اگر تعطيلات چندروزه و يا مسافرتي در پيش داريد و اين کتاب به تورتان خورده است، مي‌شود بهتان گفت خوش‌شانس. اين رمان از آن‌هايي است که نمي‌شود زمين گذاشت؛ نويسنده چنان بااستعداد و چيره‌دستي اين رمان را به نگارش درآورده که مي‌شود از کم و کاستي‌هاي ادبي آن چشم‌پوشي کرد.

بياييد ابتدا درباره‌ي نکات مثبت حرف بزنيم: داستان در آلمان و فرانسه و در زمان اشغال فرانسه توسط رژيم نازي اتفاق مي‌افتد. از برخي جزييات مي‌شود دانست که دوئر هنوز در دنياي کتاب‌هاي دوران کودکي‌اش سير مي‌کند؛ مِري-لار دختر کوچولوي فرانسوي است که نابينا و بي‌مادر است؛ کک‌ومک صورتش خواننده را ياد پوليانا و آنشرلي، دختري با موهاي قرمز مي‌اندازد. وارنر فِنينگ و خواهرش ژوتا دو کودک يتيم‌اند که دريکي از مراکز معدن کاري آلمان زندگي مي‌کنند. موهاي وارنر به‌مانند برف سفيد است و اگر با او در يک اتاق تنها باشيد مثل آن است که «با يک کپه پر در يک اتاق تنها باشي». شايد وارنر ريز جثه باشد اما هيچ شباهتي به پيترپن ندارد. او بسيار باهوش است و علوم مختلف را سريع مي‌آموزد؛ به‌طور دقيق اگر بخواهم بگويم وارنر به راديوها و پيچيدگي ساختارشان علاقه‌مند‌است. وارنر مي‌تواند هر چيزي را تعمير کند.

مري لار ولي داستان که شروع مي‌شود شش سال دارد؛ با پاپا عزيزش در پاريس زندگي مي‌کند. پاپا قفل‌ساز است و کليددار موزه‌ي ملي طبيعت است. آنجا، زير طاق‌ها، الماس نفرين‌شده‌اي پنهان است، به رنگ دريا که به نقره‌اي ميزند و ميانش سرخ‌فام است. به الماس ميگويند درياي آتش.

پاپاي مري لار براي خانه‌ها و خيابان‌هاي پاريس جورچين‌هاي جورواجور و مينياتور هم مي‌سازد. مينياتورها به مري لار کمک مي‌کنند تا ياد بگيرد از انگشتانش به‌جاي چشم‌ها استفاده کند و شهر را مجسم کند. مري لار مي‌تواند کتاب‌هايي که به خط بريل نوشته شدند را بخواند و به کمک همين کتاب‌ها نهايتاً مي‌تواند از ويراني و تخريب رژيم اشغالگر نازي جان سالم به درببرد. اگر چارلز ديکنز زنده بود اين کتاب را به علاقه مي‌خواند، در آينده‌ي مري لار اما ژول‌ورن و داروين نقش کليدي بازي مي‌کنند. او دور دنيا در هشتاد روز و بيست هزار فرسنگ زيردريا و سفر با بيگل، اثر چارلز داروين را با شوق مي‌خواند.

استعداد و هوش وارنر توجه نازي‌ها را به خود جلب مي‌کند و درنهايت او را به مدرسه‌اي ملي مي‌فرستند تا در آنجا به همراه نخبه‌هاي ديگر براي خدمت به رايش سوم آموزش ببيند. فصل‌هايي که در آن به آموزش وارنر و سرنوشت دوستش، فردريک که داستان او و وحشي‌گري‌هاي رژيم نازي بسيار خواندني است، از جذاب‌ترين بخش‌هاي کتاب است. نثر دوئر در اين بخش‌ها سبب مي‌شود مخاطب از خود بپرسد چطور چنين کارهايي از مردم ساده‌ي آلمان بر آمد و تا زماني که اين سؤال در ذهن خواننده تداعي مشود نثر دوئر به هيچ تزيين و يا تصحيحي نياز ندارد.

مري لار و پدرش در سال ???? در حالي از پاريس فرار مي‌کنند و به سنت مالو پناهنده مي‌شوند که الماس درياي آتش را به پدر واگذار کرده‌اند. نبوغ وارنر سبب مي‌شود تا او را براي رديابي پيام‌هاي مخابراتي که بين روسيه و اروپاي مرکزي ردوبدل مي‌شود به‌کارگيرند و بعدها که به سنت مالو فرستاده مي‌شود، عموي بزرگ مري لار از فرستنده راديويي او به سود جبهه‌ي مقاومت استفاده مي‌کند. دو ماه بعد از استقرار نيروهاي متحدين در فرانسه که نيروهاي هوايي امريکا شهر کولوم هنگ‌کنگ را با خاک يکسان کردند، جست جو براي الماس درياي آتش هنوز ادامه داشت.

دوئر بناي کتابش را از خيال و دست‌يافته‌هاي علمي و طبيعت مي‌سازد. امواج راديويي و اطلاعاتي که از طريق آن‌ها منتقل مي‌شد براي رژيم نازي روش تازه‌اي بود تا بتوانند از اين طريق پيشرفت علمي و ذات خوب بشريت را براي رسيدن به اهداف خود به‌کارگيرند؛ حلزون‌ها، ليسک ها، جانوران زمين و آسمان، خواص سنگ‌هاي قيمتي و مواد معدني و هر فناوري و دست‌يافتي که توسط رژيم نازي گرد هم آمده بود، به قلم دوئر در اين کتاب به سرچشمه‌هاي شگفتي بدل شدند.

متأسفانه بايد ذکر کرد که نثر دوئر گاهي ناخوشايند، بيش‌ازحد احساسي و يکسره و بي توقف است. صد صفحه‌ي اول کتاب ، به دليل وجود جملات کوتاه که يادآور پيام‌هاي مخابراتي هستند و به دليل وجود اصطلاحات آمريکايي فراوان، کمي خسته‌کننده است. از سوي ديگر گوش دادن به افکاري که در سر مري لار، وارنر و ديگر شخصيت‌ها، چه آلماني و چه فرانسوي مي‌گذرد تا حدي عجيب است. براي مثال در جاي يکي از شخصيت‌ها اين جمله را ادا مي‌کند که: وارنر، نبايد انقدر بلندپروازي کني! پياده‌روها، آپارتمان‌ها، استفاده از «حتماً» به‌جاي «بله»، همگي نشان از اين دارند که دوئر به هنگام تأليف کتابش تحقيق مفصلي هم در مسائل تاريخي کرده است. هيچ اسمي نيست که بالاي صفحه بيايد و حداقل يک صفت همراهش نيامده باشد؛ و افسوس که گاهي تعداد اين صفت‌ها به دو يا سه صفت هم مي‌رسد. نکته اينجاست که اين جزئيات و صفات زياد و بسيار هم متنوع‌اند. چشم‌ها آماده‌ي خواب بودند، شب‌ها از نور ستاره‌ها روشن و مرغ‌هاي دريايي چون مرمر سفيد بودند. «گرداگرد زمين‌ها حصار بود» ديگر صبر خواننده را لبريز مي‌کند؛ و به همين دليل است که رمان بيش‌ازحد طولاني است.

بااين‌حال اغلب دوئر به خود مي‌آيد و شروع به گفتن خود داستان مي‌کند و دست از زياده‌گويي برمي‌دارد. گرچه جزييات کمي بيش‌ازحد لازم است اما بايد گفت که توجه دوئر به جزئيات و ريزه‌کاري‌هاي داستان بي‌بديل است. خواننده دائم مي‌خواهد بداند چه بر سر مري لار، پدرش، عمويش، وارنر و ژوتا مي‌آيد. دوئر انرژي خود را صرف چنين داستان معرکه‌اي کرده و بي‌انصافي است اگر کاستي‌هايش را بر او نبخشيم.

اين کتاب توسط انتشارات کوله پشتي و با ترجمه‌ي مريم طباطبائيها منتشر شده است. خريد اينترنتي کتاب از لينک زير :

https://www.cavack.com/Item/3204